بررسی و تحلیل دوره مس و سنگ دشت ملایر با استناد بر کاوش لایه‌نگاری تپه-گوراب

تپه گوراب در روستای جوراب (گوراب) از توابع شهرستان ملایر در استان همدان واقع است، این تپه در 12 کیلومتری جنوب شهر ملایر و در مجاورت جاده ارتباطی ملایر ـ اراک قرار دارد. پژوهش­ های باستان­ شناسی در تپه گوراب در سال 1385 به سرپرستی علی خاکسار منجر به شناسایی ادوار فرهنگی مختلف شامل؛ مس و سنگ میانی و جدید، آهن­III؟ هخامنشی؟، اشکانی، ساسانی، اوایل دوره اسلامی، سلجوقی، ایلخانی. از ادوار فرهنگی مهم تپه گوراب می­ توان به آثار و یافته­ های مس و سنگی اشاره نمود که در میان یافته­ های فرهنگی این دوره، شواهد معماری خاصی یافت نشد. در تاریخ‌گذاری مطلق انجام‌گرفته در تپه گوراب براساس نمونه­ های کربن 14، 3 نمونه مربوط به دوره مس و سنگ می­ باشد که می­ توان دوره مس و سنگ میانی و جدید را در این تپه تائید نمود. در این نوشتار با استناد به داده ­های فرهنگی حاصل از کاوش (سفال و داده ­های کربن 14) و همچنین استفاده از منابع کتابخانه ­ای و گزارش ­ها به بررسی و تحلیل فرهنگ ­های دوره مس و سنگ  تپه گوراب پرداخته می شود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که آثار و یافته ­های فرهنگی دوره مس و سنگ تپه گوراب قابل‌مقایسه با سایر محوطه­ های مس و سنگی غرب ایران ازجمله گودین VI، VII، سیاه بید قدیم و ماران است.